Toàn bộ ngành công nghiệp ô tô và xe máy ngày nay đều chuyển qua dùng bóng LED như một tiêu chuẩn mới cho hệ thống chiếu sáng. Thậm chí, nhờ bóng LED, các nhà sản xuất còn có thể tạo ra các hệ thống đèn cực kỳ thông minh với khả năng tự động tinh chỉnh góc chiếu cho phù hợp với điều kiện vận hành, không gây chói mắt cho người đối diện.
Vậy điều gì khiến cho LED trở thành công nghệ chiếu sáng được ưu ái như vậy? Và so với trước kia, đèn halogen là gì và có khác biệt gì so với LED?
Đèn halogen
![]()
Halogen từng là loại đèn phổ biến nhất trong ngành công nghiệp phương tiện nói chung. Lợi thế của loại đèn này đó chính là quy trình sản xuất đơn giản nhưng lại tốn ít chi phí. Về cơ bản, 1 bóng đèn halogen có tuổi thọ khoảng 1.000 giờ đồng hồ khi vận hành trong điều kiện bình thường và nếu hỏng hóc, chi phí thay thế cũng thường rất rẻ so với các loại khác.
Mặc dù sở hữu những lợi thế này, thế nhưng bóng halogen hiện tại không còn là ưu tiên hàng đầu của các nhà sản xuất. Ngày nay, chỉ một số ít xe còn sử dụng đèn halogen, hoặc là xe máy phổ thông, còn hai là những loại xe mà nhà sản xuất cố tình sử dụng đèn halogen để nhấn mạnh vào yếu tố cổ điển của chúng. Nhưng về cơ bản, LED vẫn là loại đèn phổ biến hơn.
![]()
Nguyên nhân là vì sao? Lý do nằm ở chỗ halogen trong thời đại này hiện đã không còn vận hành hiệu quả so với các loại đèn khác. Và đề hiểu tại sao, mời các bạn đi đến phần giải thích nguyên lý hoạt động của bóng đèn halogen.
Cấu tạo của đèn halogen đó chính là nó được tạo thành từ lớp vỏ thuỷ tinh có khả năng chịu nhiệt rất cao, bên trong vỏ này chứa 1 loại chất khí, ngoài ra còn có sợi tóc làm từ Volfram, một nguyên tố hoá học với số nguyên tử là 74. Về bản chất, đèn halogen là một loại đèn sợi đốt, nhưng khác biệt ở chỗ là hỗn hợp khí bên trong bóng đèn sẽ là khí halogen - hỗn hợp giữa Nito và Argon.
![]()
Để tạo ra ánh sáng, dây tóc volfram này sẽ nhận điện năng từ pin trang bị bên trong ô tô, điện năng chuyển thành nhiệt năng, làm cho sợi tóc nóng lên đến 2.500ºC và cuối cùng là chuyển thành quang năng, ý là phát sáng đó. Trải qua thời gian sử dụng, volfram trên dây tóc bắt đầu bay hơi và đọng lại trong bề mặt của lớp kính bên trong bóng đèn, sau đó, dây tóc sẽ bị đứt và kết thúc dòng đời của bóng đèn.
Kỳ thực là đối với đèn halogen thì hiện tượng này đã được khắc phục tốt hơn so với đèn sợi đốt thông thường nhưng không phải không có. Tuy nhiên, đó không phải là vấn đề nghiêm trọng bởi cái gì cũng có tuổi thọ của nó.
![]()
Vấn đề của đèn halogen nằm ở chỗ trong quá trình chuyển nhiệt năng thành quang năng, một lượng nhiệt lớn sẽ được sinh ra và khiến cho một mớ năng lượng bị lãng phí. Ngoài ra, một trở ngại khác nằm ở việc thay thế bóng đèn halogen khi nó bị hỏng cũng không phải chuyện dễ.
Nếu không phải thợ lành nghề, việc bạn thay bóng đèn halogen có thể khiến cho dầu mỡ trên tay chạm vào lớp kính bên ngoài, khiến nó toả nhiệt không đều trong quá trình hoạt động, dẫn đến suy giảm tuổi thọ bóng đèn.
Ưu điểm của đèn halogen nằm ở việc nó là giảp pháp tốn ít chi phí nhưng có thể tạo ra mức ánh sáng tốt nhất, khả năng tương thích với nhiều mẫu xe và có thể điều chỉnh được độ sáng. Vậy là nếu không phải so sánh với bất kỳ loại đèn nào khác, đèn halogen chỉ bị mỗi cái nhược điểm là lãng phí năng lượng.
Đèn LED
![]()
Trong thế giới xe cộ ngày nay, tâm lý là người ta rất thích đèn LED. Đèn LED cho ánh sáng trắng nhìn sang hơn, đèn LED nhìn hiện đại hơn,...Có vô vàn các lý do để người ta chọn đèn LED nhưng đối với các nhà sản xuất xe nói chung, tại sao LED dần trở thành xu hướng?
Về nguyên lý, cách hoạt động của đèn LED tương đối khó giải thích, nhưng hiểu cơ bản, nó vận hành dựa vào việc các electron âm di chuyển vào các “lỗ trống” mang cực dương trên bề mặt chất bán dẫn. Khi một electron tự do rơi vào một lỗ có mức năng lượng thấp hơn, nó sẽ bị mất năng lượng, đồng thời giải phóng ra photon - phần tử mang năng lượng nhỏ nhất của ánh sáng. Người ta gọi hiện tượng đó là điện phát quang (electroluminescence).
![]()
Cứ nhân quá trình này lên hàng nghìn lần mỗi giây, bạn sẽ nhận được một lượng ánh sáng liên tục phát ra từ nguồn có chiều rộng khoảng 2 mm - đó là một đi ốt phát quang (LED). Một lợi điểm không thể quên nhắc đến khi chúng ta nói đến đèn LED đó chính là công suất tiêu thụ năng lượng rất thấp nếu so với đèn halogen truyền thống.
Điểm nổi trội của LED đó chính là ánh sáng hình thành tập trung hơn và cũng có thể can thiệp để tạo ra các hình dạng khác nhau. Nhờ kích thước nhỏ, các nhà sản xuất có thể dễ dàng đưa nó vào bên trong hốc chiếu sáng, tự do hơn trong việc phát triển thiết kế bởi không còn phải suy nghĩ đến việc chừa không gian cho bóng đèn cũng như các tấm phản quang.
![]()
Có hàng loạt các ưu điểm, điều đó không có nghĩa là đèn LED không có nhược điểm nào. Mặc dù không bị nóng như đèn halogen, tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, đèn LED vẫn sẽ sinh ra một lượng nhiệt nhất định ở phần đầu khi dòng điện đi qua. Điều này tạo nên các nguy cơ tìm ẩn với những bộ phận có liên quan nằm gần đó.
Đây cũng là lý do giải thích vì sao đèn LED thường cần có hệ thống tản nhiệt để tránh việc các linh kiện có thể bị hư hỏng do quá nhiệt. Có một ngoại lệ đó chính là đèn LED định vị ban ngày cũng như đèn hậu LED không cần phải có tản nhiệt. Đơn giản vì chúng là những loại đèn không phải chủ yếu dùng cho mục đích chiếu sáng để định hướng trong đêm.
![]()
Thế nên, cường độ sáng của các loại đèn này không nhất thiết phải mạnh như đèn pha phía trước, và vì vậy, nhiệt độ sinh ra trong quá trình hoạt động cũng ít hơn rất nhiều. Tóm lại, ưu điểm của đèn LED đó là kích thước nhỏ, tiêu thụ năng lượng ít và sáng hơn đèn halogen. Tuy nhiên, nhược điểm nằm ở việc chi phí sản xuất cao, nhiệt lượng sinh ra gây ảnh hưởng đến các thành phần khác.
Trong thế giới xe 2 bánh ngày nay, đèn LED được ưa chuộng vì nhìn nó đẹp mắt và hiện đại, cường độ chiếu sáng cũng cao. Dù vậy, việc ánh sáng trắng không phát huy tốt vai trò đảm bảo tầm nhìn trong một số trường hợp, chẳng hạn như trời mưa, sương mùa,...cũng là nguyên nhân khiến nhiều người sử dụng xe có đèn LED phải lắp thêm các bộ đèn trợ sáng có chụp màu vàng để phục vụ cho các tình huống kiểu như vậy.
Đang tải...