Thử tưởng tượng anh em đang chuẩn bị bắt đầu Chặng 17 của Tour de France, giải đua xe đạp khắc nghiệt nhất và danh giá nhất thế giới. Đầu tiên, anh em cần đạp tầm 54 km với độ dốc tăng dần khoảng 400 m. Nhưng đó mới chỉ là thử thách đầu tiên. Trong đoạn đường còn lại, anh em sẽ phải vượt qua ba đỉnh núi với độ dốc tăng gần 1,6 km. Chắc chắn nhiều người trong chúng ta không thể nào hoàn thành Chặng 17, chứ chưa nói đến việc hoàn thành chặng này dưới năm tiếng đồng hồ. Và Chặng 17 chỉ là một trong 21 chặng đua mà các cua-rơ phải hoàn thành trong 23 ngày của Tour de France.
Mô tả chặng đường của Chặng 17, Tour de France.
Đạp xe đạp tưởng như đơn giản nhưng sự thật không phải như vậy. Chỉ có những cua-rơ xuất sắc, thuộc dạng tinh hoa, mới có thể hoàn thành Tour de France với thành tích tính theo giờ chứ không phải theo ngày. Lý do họ có thể làm được điều không tưởng đó chính là họ có thể tạo ra một lượng lớn sức mạnh (power) hay công suất. Sức mạnh là tốc độ mà cua-rơ đốt cháy năng lượng và năng lượng họ đốt đến từ thực phẩm họ ăn. Suốt Tour de France, cua-rơ chiến thắng sẽ đốt lượng năng lượng tương đương 220 cái Big Mac.
Cua-rơ Tour de France chuyển năng lượng từ cơ bắp, qua bàn đạp, đến bánh xe, và truyền xuống mặt đường. Năng lượng được giải thoát càng nhanh thì công suất càng lớn. Tốc độ truyền năng lượng thường được đo bằng watt. Các cua-rơ tham gia Tour de France có khả năng tạo ra một lượng năng lượng khổng lồ trong một thời gian dài. Trong khoảng 20 phút, một cua-rơ nghiệp dư có thể đều đặn tạo ra 250 - 300 watt. Con số này đối với những cua-rơ tham gia Tour de France là hơn 400 watt. Những vận động viên chuyên nghiệp này có thể đạt 1.000 watt trong thời gian ngắn khi leo dốc - tương đương năng lượng để chạy một cái lò vi sóng.
Nhưng không phải tất cả năng lượng đều chuyển thành chuyển động. Cua-rơ phải chiến đấu với sức gió và mất độ bám của bánh xe. Trọng lực có thể giúp họ một chút khi xuống dốc nhưng họ phải vượt qua trọng lực khi leo dốc. Một mô hình tính toán sử dụng dữ liệu công suất đầu ra, tác động của trọng lực, sức cản không khí, và ma sát ước tính rằng một tay đua chiến thắng Tour de France cần tạo ra trung bình 325 watt trong hơn 80 giờ đua của giải đấu này. Lúc nãy mình có nói là hầu hết các cua-rơ nghiệp dư khi sung sức nhất cũng chỉ tạo ra khoảng 300 watt chỉ trong 20 phút.
Vậy các tay đua lấy năng lượng từ đâu? Đồ ăn. Nhưng các cơ bắp, giống như bất kỳ một loại máy móc nào, không thể chuyển đổi 100% năng lượng có từ thực phẩm sang công suất đầu ra. Các cua-rơ hoàn thành 21 chặng đua Tour de France đốt khoảng 120.000 calo trong suốt giải đấu - trung bình gần 6.000 calo mỗi chặng. Ở những chặng leo núi khắc nghiệt như Chặng 17, các tay đua đốt gần 8.000 calo. Để bù đắp năng lượng mất đi, họ ăn những món như bánh cuộn, thanh năng lượng và “thạch” tan trong miệng để họ không tốn năng lượng khi nhai. Tay đua chiến thắng Tour de France năm ngoái Tadej Pogačar có cân nặng chỉ 66 kg. Các cua-rơ không có nhiều mỡ để chuyển thành năng lượng, do đó họ cần phải nạp thức ăn liên tục vào cơ thể để có thể đẩy nhanh tốc độ tạo công suất.
Các cua-rơ "đốt" khoảng 120.000 calo khi hoàn thành 21 chặng Tour de France
Article written by lequockhanh, published 3/7/22.